zondag, augustus 27, 2006

Zomergasten 5 - Ad Verbrugge



Zoals ieder seizoen van Zomergasten zit er een man of vrouw uit de wetenschap tussen. Vanavond was dat de filosoof Ad Verbrugge(1967). Ik kende de goede man niet. Hij is verbonden aan de VU in Amsterdam en voor meer informatie kun je kijken op de pagina van Zomergasten - Ad Verbrugge. Volgens de site karakteriseert Verbrugge de huidige samenleving door "het ontbreken van gemeenschapszin en een gebrek aan bezieling". Vorig jaar stelde hij in de NRC het procesdenken van managers in zorg, onderwijs en andere sectoren aan de kaak.

[ Update 29 augustus, de volgende dag.

Interessant interview met Verbrugge van november 2005 in Intermediair. Staat niet vermeld op de VPRO-site, maar werpt een ander en conservatiever licht op Verbrugge. Met dank aan Ruud. Tweede link die niet op de VPRO-site staat is een kritiek van Dirk Verhofstadt op de door Verbrugge gesignaleerde gevaren van het individualisme. ]


Terug...

Ik had gemengde gevoelens toen ik mij om half negen voor de televisie installeerde: een filosoof. Heeft die nu nog een interessante boodschap te brengen? Dat viel mee.

Ad Verbrugge is een duidelijke en heldere leraar met een kernvisie dat de mens meer de werkelijkheid en waarheid onder ogen moet zien. Een werkelijkheid die steeds meer gedomineerd wordt door de techniek in al zijn verschijningsvormen. Interessant, maar ik zat niet op het puntje van mijn stoel. Hoe bijvoorbeeld de bio-industrie werkt is mij bekend, maar toch heb ik vanavond weer kip gegeten. Maar hij kon het goed uitleggen aan de hand van de filosofie van Martin Heidegger.

Alles willen weten en onder ogen zien maakte Verbrugge ook een symphatisant van de figuur Pim Fortuyn. Niet zozeer door zijn politieke ideeën, maar door zijn vermogen om onderliggende problemen in de samenleving bloot te leggen. En bovendien wist Fortuyn het persoonlijke met het politieke te combineren. Ik denk dat Verbrugge ook in Fortuyn het hebben van hoge ambitie's herkende. Beiden hebben een religieuze achtergrond en kennelijk hebben ze een missie in het leven.

Onderwijs, discipline en vorming zijn belangrijke elementen voor Verbrugge. Het beheersen van een vak, je lichaam, of de taal. Het onderwijs verschraalt door het accent niet te leggen op die basisvorming maar op zelfstandigheid bij te jonge kinderen.Verbrugge is duidelijk een man van het onderwijs.

Verbrugge is een kritische volger van de moderniteit waarbij hij een continu gevoel van onbehagen en dreiging voelt. En ik vermoed dat ook hier weer zijn Hervormde achtergrond een rol speelde, maar religie kwam verder niet expliciet ter sprake. Even bij het fragment van Bob Dylan. Ik had wel meer willen weten.

"Materialisme is een geestelijke crisis", aldus Verbrugge. En hij verbond dat met een fragment met wederom een film van Tarkovski, nu uit Stalker. Met het prachtige, poëtische einde.

Ik vond dat Ad Verbrugge een boeiend betoog hield over enerzijds de dreiging van het materialisme, maar anderzijds een oplossing bood in de vorm van een vitaal, gepassioneerd en geestelijk individualisme.

Joris is geen filosoof, zoveel werd wel duidelijk. En dat geeft ook niet, maar ik vond hem te weinig nieuwsgierig naar wat het wel zou kunnen betekenen. Joris zag niet waar überhaupt het probleem ligt. Dat maakt hem toch een lichtgewicht. Joris als de eeuwige twijfelaar die daardoor nooit aan zinvolle antwoorden toekomt. Verbrugge wist een antwoord wel te formuleren.

DJ

De keuzefilm is Heaven van de Duiste cineast Tom Tykwer. Voor de film staan writing credits voor Krzysztof Kieslowski. Mogelijk dus wat religieuze tintjes aan deze film. Tykwer werd bekend van de film Lola Rennt.

Deze blog is ook gepost op de nieuwsgroep nl.kunst.film. Voor reacties kun je hier in
Google op nkf kijken.

NB: Vorige week was ik nogal negatief over Halina Reijn. Ik moet dat toch bijstellen. Ik bezie alle gasten meer op een discriptieve manier, zonder me teveel te laten leiden door hun ideeën en meningen. Ik wil de gasten bezien in hun eigenheid en authenticiteit. Inhoudelijke kritiek laat ik graag aan anderen over.